Alles over LHBTIQ+

Deze week (5 t/m 12 oktober) is Coming-Out week. Een week in het thema van LHBTIQ+, dus een stuk daarover kan hier natuurlijk niet ontbreken. In dit woordenboek vertellen we je meer over de community, wat de letters in LHBTIQ en de ‘+’ eigenlijk betekenen én komen mensen aan het woord die de community vertegenwoordigen. Er ligt namelijk een grote druk op de schouders van dit klein groepje met letters, LHBTIQ+. Niet zomaar bij elkaar geplaatst, maar zorgvuldig aan elkaar verbonden om een groep mensen te omschrijven, een gemeenschap een naam te kunnen geven en verbinding en begrip te creëren. Om je een beetje op weg te helpen, omdat er inmiddels een hoop letters in de lettergroep zijn komen te staan, hebben wij op een rijtje gezet waar deze letters voor dienen. Niet alleen de woorden die aan de letters verbonden zijn zijn belangrijk, ook wat deze letters – met bijbehorende woorden – voor mensen betekenen. Binnen en buiten de gemeenschap die ze vertegenwoordigen. En ook de plus mag er wezen, dus we leren je hieronder wat belangrijk is om erover te weten. 

De L van Lesbisch. Die weten de meesten wel. En wat het betekent? Dat eigenlijk ook. Maar toch, even een opfrisser, voor als je het was vergeten of voor als je er nog niet alles van wist, ook al dacht je misschien van wel. Een lesbienne is een vrouw die een seksuele en/of emotionele voorkeur voor vrouwen heeft. Dus vrouw is en op hetzelfde geslacht valt. Dat lijkt heel makkelijk, dat is t ook. Iets wat je waarschijnlijk niet wist: het woord ‘lesbisch’ heeft haar naam te danken aan het Griekse eiland Lesbos, want daar woonde dichteres Sappho en zij dichtte over vrouwenliefde. 

Wie uit ervaring over vrouwenliefde weet is Roos. 23 jaar oud en sinds haar 18de uit de kast, toen ze zich realiseerde dat haar liefde voor vrouwen verder ging dan een crush op die ene bekende actrice. “Mijn zus had me al eerder doorgrond, maar ik bleef nog even in twijfel.” Tot Tinder haar intrede deed en Roos samen met een vriendin – voor de grap – aangaf ook op vrouwen te vallen, zo ontmoette Roos haar eerste vriendin. “Daarvoor had ik er nooit zo over nagedacht, want een keertje zoenen met vriendinnen en een vrouw in de stad, maakt je niet meteen lesbisch.” 

Roos deed altijd aan topsport, dat begon met atletiek en in de afgelopen jaren deed ze aan voetbal. Vrouwenvoetbal. Nu is ze gestopt, want naast blessures en de tijd die het vergde was het voor haar nu wel genoeg. “Ik ben ook goed genoeg als ik geen topsporter ben.” Aldus Roos. En zo is het maar net. Voor haar was uit de kast komen retespannend, maar haar broertje was haar al voor gegaan. “Dat maakte het wel een stukje makkelijker voor mij en het maakte de schok voor mijn ouders ook minder groot, die wisten nu hoe ze moesten reageren. Alleen mijn oma vond het lastig te verwerken toen mijn broertje met een man en ik met een vrouw aanschoof bij het kerstdiner.” 

Nu heeft Roos verkering, en haar vriendin heeft een dochter van vijf jaar oud. “We worden af en toe wel raar aangekeken op straat, door mensen die het niet helemaal begrijpen. Als we dan ergens koffie zitten te drinken, hoor ik mensen denken: hoe komen twee vrouwen aan een dochter?.” Daar kan ze wel mee dealen, want voor Roos is het heel normaal, ze hoopt alleen dat dat voor de rest van de mensen ook snel zo zal zijn.

De H van Homoseksueel. Ook dat is geen hersenkraker voor de meesten. Homofiel is misschien een verouderd woord, een ‘niet-meer-van-deze-tijdwoord’, maar de samenstelling van woorden omschrijft de betekenis perfect. Homos is Grieks voor ‘dezelfde’ en Philein is ‘houden van’. Houden van dezelfde dus. Een mooie betekenis, maar een achterhaald woord, dus laten we het in de praktijk over het algemeen bij het woord homo. In dit geval is dat een man die een seksuele en/of emotionele voorkeur heeft voor mannen, in elk ander geval ook. Van hetzelfde geslacht dus, waar hij van houdt, of niet van houdt, maar gewoon aantrekkelijk vindt of dat niet eens.

Jesse is 22 jaar oud en voelt zich al sinds groep 7 net iets anders dan de andere jongens, maar dat betekent niet dat hij al vroeg uit de kast kwam. Dat deed hij pas op zijn 20ste verjaardag. “Mijn vrienden waren niet verbaasd, maar voor mij was het alsnog heel spannend, want ik heb mezelf in de toekomst altijd met een vrouw en kinderen gezien.” Hij vond het lastig om dat droombeeld op te geven. “Ik heb drie zussen, dus ik was altijd al wat vrouwelijker. Ik heb ook weleens de woorden: Jij zit in een glazen kast met de deur op een kier, langs horen komen. Dat was ook wel een beetje zo.” Het was voor Jesse al een tijdje duidelijk, maar het toekomstbeeld dat hij voor ogen had stond hem in de weg om zijn identiteit met de wereld om zich heen te delen. 

Toen hij eenmaal de keuze had gemaakt en de enigen die het nog niet wisten zijn collega’s bij de supermarkt waren, kwam hij daar uit de kast op zijn Jesse’s. “Ik gooide de deur van de kantine open, ik had mezelf voorgenomen niet te kijken wie er zat, maar gewoon te roepen: “Hé punani’s!” Het waren zijn baas en teamleider, die rustig zaten te lunchen. “Ze hadden het natuurlijk meteen door, toen ik op coming out day met die woorden de lunchruimte binnen zwaaide.” 

“Ik heb gelukkig nooit te maken gehad met homohaat en de mensen om me heen accepteren me zoals ik ben.” Jesse realiseert zich dat hij zichzelf gelukkig mag prijzen, maar het is ook zijn mindset die hem daarbij helpt. “Als iemand mij niet neemt zoals ik ben, ben ik daar heel makkelijk in, dan neem ik afscheid en dan zeg ik: daar is het gat van de deur. Mensen kunnen me uitschelden of niet accepteren, maar het verandert aan mij toch niets.”

De B van Biseksueel. En nee, niet omdat ze niet kunnen kiezen, maar omdat dat een romantische voorkeur is. Het is wat het is. Onder biseksueel valt iedereen, van welk geslacht dan ook, die op alle geslachten valt. Man of vrouw, vrouw of man, op man en vrouw en vrouw en man. Althans, dat is de geijkte omschrijving en zo zou wiki het zeggen, maar het gaat nog wel iets dieper dan dat. Ze vissen in ieder geval uit de volledige vijver, zoals die ooit gecreëerd is door God mag weten wie. Biseksualiteit is in ieder geval niet 50-50 en niet zwart wit. Een lichte voorkeur voor het andere geslacht, betekent niet dat je je niet meer onder deze groep mag schalen en een lichte voorkeur voor hetzelfde geslacht maakt je ook niet meteen homoseksueel in plaats van bi.

Beetje duidelijker dan het was? Zo niet, vertelt Isa je meer, wel kort – iets meer. Isa is 21 jaar en houdt van alles outdoor, ze geeft skiles in zowel Snowworld als de Alpen en is momenteel bezig met het behalen van haar papieren voor het begeleiden van canyoning trips. “Sinds ik drie jaar geleden mijn school heb afgerond ben ik zo veel mogelijk aan het reizen, dat is wat ik het liefste doe.” 

“Ik ben biseksueel en als ik nu terugkijk kwam dat al vrij vroeg naar boven. Toen ik heel klein was vroeg ik al eens aan mijn ouders of ik met een meisje en een jongen kon trouwen.” Door de jaren heen is het een ontdekkingstocht voor Isa, maar op haar 16de is ze er zeker van dat ze geïnteresseerd is in zowel mannen als vrouwen. “Mijn beste vriendin is ook Bi, dat maakte het makkelijker, omdat ik iemand had om mee te praten die precies wist wat ik doormaakte.” De omgeving van Isa reageerde over het algemeen heel positief, dus ze voelt zich daar veilig. 

“Af en toe met onbekenden is het lastiger, als ik meiden soms vertel dat ik Bi ben denken ze meteen dat ik ook op hen val, dat is natuurlijk niet zo. Vaak ontstaan er ook vooroordelen, zoals dat je als je Bi bent je ineens alleen nog aan Trio’s zou doen.” Ook dat is natuurlijk niet het geval, zegt Isa. “Ik kom soms mensen tegen waartegen ik niet snel open zou vertellen dat ik Bi ben, maar ze kunnen je ook verrassen.” De mensen die Isa zich heen verzameld zijn niet haatdragend en daar kiest ze bewust voor. “Ik heb ook bekenden die hun negatieve mening over een gay persoon hebben bijgesteld toen ze die persoon echt leerden kennen. Dus er is altijd hoop.”  

De T van Transgender. Onder deze groep worden personen geschaald die zich niet identificeren met het gender dat ze bij de geboorte toegewezen is. Een hele mond vol, maar beter en korter kan het niet worden vertaald. Dat is iets wat in vele vormen kan voorkomen en een persoon kan zich in deze groep thuis voelen, niet alleen als die van plan is medische operaties te ondergaan voor het veranderen van het geslacht. Ook als je je enkel in de garderobe van het andere geslacht meer jezelf voelt. Wie bepaalt überhaupt wat bij welk geslacht hoort? Niemand anders dan jij, voor jezelf en een ander, voor zichzelf. 

De I van Intersekse. Hiervoor pakken we er een stukje biologie bij. Iedereen kent de chromosomen die voor man (XY) en voor vrouw (XX) zijn bepaald, nou die gooien we hier even lekker overboord. Als intersekse heb je van beiden wat, van alles wat. Dat is eigenlijk gewoon wat het is, meer kunnen we er niet van maken. Het is een eigen geslacht en een combinatie van chromosomen, net zoals de man en de vrouw, niet zo anders dus volgens de biologie van het geheel. En de biologie, dat zijn feiten.  

De Q van Queer. De paraplu, waar iedereen zich een beetje thuisvoelt. Ben je bi-, pan-, homo-, demi- of aseksueel. Hier hoor je bij. Ook als je je niet met de hiervoor genoemde seksualiteiten identificeert, dan hoor je hier bij. Zo breed is dit begrip. Het kan simpel zijn, maar ook juist de complexiteit van iemands identiteit helpen omvatten. Eigenlijk is dit begrip voor iedereen die zich wel eens anders voelt, anders dan datgene dat door de wereld ooit als normaal werd bepaald. Normaal bestaat niet meer, gelukkig, want dat is ook maar normaal. En dus een beetje saai.. 

De + van iedereen. Voordat iemand zich door dit artikel enorm voor het hoofd gestoten voelt. Vragen we de aandacht voor de plus. In bold, want minstens even belangrijk als de begrippen – de personen – die hierboven zijn behandeld. Of de plus bij je hoort, mag je zelf bepalen, of jij bij de ‘+’ hoort ook. Het is een inclusiviteitsding, eentje waardoor iedereen zich gehoord hoort te voelen en de hoop is dat dat doel wordt bereikt. De hoop dat iedereen die zich niet kan vinden in de letters die vallen in de lettergroep, zich thuisvoelt in de gemeenschap, omdat ze zich kunnen schalen onder de plus.

Dat was het woordenboek. We hopen dat je meer duidelijkheid hebt gekregen, dat je het allemaal wat beter begrijpt en, wie weet, meer begrip kunt opbrengen voor mensen die anders zijn dan de norm. Dat inclusie de nieuwe norm wordt, doordat we allemaal kunnen accepteren dat ieder mens anders is en uniek op hun eigen manier. In Roosendaal hoort iedereen bij de club, dus jij ook.